Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi, Avrupa Konseyi'nin yerel ve bölgesel yönetimleri temsil eden temel organlarından biridir. 1949 yılında kurulmuş olan Avrupa Konseyi, Avrupa çapında ilk ve en geniş siyasi organizasyondur. Amacı insan haklarının korunması ve geliştirilmesi, hukuk devleti ve çoğulcu demokrasi ilkelerine saygının sağlanması olan bir Avrupa kuruluşu olan Avrupa Konseyi'nin Avrupa Birliği'yle bağlantısı yoktur. 46 ülkenin üye olduğu Avrupa Konseyi’nin merkezi Fransa'nın Strazburg kentindedir. Temel organları Kongre'nin yanı sıra Bakanlar Komitesi, Parlamenterler Meclisi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'dir. Kongre, yerel ve bölgesel politikanın tüm yönleri ile ilgili olarak Bakanlar Komitesi ve Parlamenter Meclisi’ne danışmanlık yapmaktadır.

Avrupa Konseyi, yerel ve bölgesel yönetim temsilcilerini bir araya getirmek üzere 1957 yılında “Avrupa Yerel ve Bölgesel Yönetimler Daimi Konferansı”nı oluşturmuş; 1994 yılında Bakanlar Komitesi’nde aldığı karar uyarınca “Avrupa Yerel ve Bölgesel Yönetimler Daimi Konferansı” bugünkü “Avrupa Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi”ne dönüşmüştür.

Kongre’nin rolü, üye ülkelerde yerel ve bölgesel demokrasiyi ve bu yönetimlerin özerkliğini güçlendirmek, yerel ve bölgesel yönetişimi iyileştirmek ve Avrupa'daki bölgelerarası ve sınır bölgeleri arasındaki işbirliğini geliştirmektir. Kongre, 1985 yılında yerel yönetimler için bugün en önemli referans metni sayılan Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı’nı kabul eden kuruluştur. Şart yerel yönetimin temel prensiplerini ortaya koyan ve Şartı onaylayan bütün Avrupa ülkelerinde uygulanan bağlayıcı bir yasal dokümandır. Türkiye Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı’nı bazı çekincelerle kabul ederek 1 Nisan 1993’ten itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe koymuştur.

Kongre ne yapar?

• Kongre, Avrupa çapında 100.000’in üzerinde yerel ve bölgesel yönetimlerin seçilmiş temsilcilerinin, sorunlarını tartıştıkları, deneyimlerini paylaştıkları ve görüşlerini hükümetlere ifade edebilecekleri bir forum ortamı sağlamaktadır.
• Yerel ve bölgesel yönetimleri temsil ederek ulusal ve uluslararası organizasyonlarla yakın iş birliği yapmaktadır.
• İşleyen bir demokrasi için temel teşkil eden halka ulaşabilmek için açık oturumlar ve konferanslar düzenlemektedir.
• Bütün Konsey üyesi ülkelerde yerel ve bölgesel demokrasinin durumu hakkında ülke raporları hazırlamakta ve özellikle, Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı ilkelerinin nasıl uygulandığını izlemektedir.
• Avrupa Konseyi üye 46 ülkede gerçekleştirilen yerel ve bölgesel seçimlere zaman zaman gözlemci göndermekte ve raporlar hazırlamaktadır.
• Kongre, yerel ve bölgesel yönetimlerle ilgili politikaların çerçevesini belirleyen sözleşmeler hazırlamakta ve bunların uygulanmasını sağlamaktadır.

Kongre nasıl çalışır?

Bir belediye ya da bölgede seçilmiş, 318 asıl ve 318 yedek üyeden oluşan Kongre, Yerel Yönetimler Meclisi (Local Chamber) ve Bölgesel Yönetimler Meclisi (Regional Chamber) olmak üzere iki meclisten oluşmaktadır. Her iki meclis üyelerinin süreleri 4 yıldır.

Kongre, bünyesinde bulunan üç komite (İzleme, Yönetişim ve Güncel İşler Komitesi) tarafından hazırlanan raporlar aracılığıyla üye ülkelere tavsiyelerde bulunmaktadır. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi ve Parlamenter Meclisi de Kongre'ye yerel ve bölgesel politikanın tüm yönleri ile ilgili olarak danışmaktadır.

Ulusal heyetler ve Türkiye Heyeti

Ulusal heyetler, ülkelerindeki coğrafi ve siyasi kompozisyonu yansıtmak, kadın ve erkek temsilciler arasında adil bir denge sağlamak zorundadır. Buna göre ulusal delegasyonların en az %30’unun kadın üyelerden oluşması gerekmektedir. Bu oranı sağlamayan ulusal delegasyonlar Kongre tarafından reddedilir.

Ulusal Heyet Sekretaryası

Ulusal heyet sekretaryası Türkiye Belediyeler Birliği ile Vilayetler Hizmet Birliği iş birliğinde yürütülmektedir.

Avrupa Konseyi resmi web sayfası için tıklayınız.

Avrupa Konseyi Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi'nin resmi web sayfası için tıklayınız.